Chỉ trong vòng 2 tháng, ở Uganda, một căn bệnh lạ, với những tiến triển và triệu chứng được miêu tả như trong phim kinh dị, đã khiến ít nhất 20 người chết và gây bệnh cho hơn 20.000 người khác.



Bọ jigger (có tên khoa học là Tunga penetrans, một loại côn trùng nhỏ trông giống bọ chét) chính là thủ phạm của đại dịch khiến cho cơ thể người bệnh bị mục rữa. Loại bọ này thường chui vào trong cơ thể qua bàn chân. Một khi đã vào được bên trong cơ thể, chúng sẽ hút máu nạn nhân, lớn lên và sinh sản thành hàng trăm nghìn con. Những bộ phận cơ thể người như môi, mắt, mông,…khi bị chúng xâm nhập đều bị mục ruỗng.

Loại bọ jigger sống và sinh sản nhanh ở những nơi ẩm thấp, bẩn thỉu. Một số người cho rằng jigger đã xâm nhập vào Uganda và các nước phía đông châu Phi khác từ những người Ấn Độ sang đây để xây dựng tuyến đường sắt từ Mombasa (cảng biển Kenya) đến Kampala trong thế kỷ 19. Một số quan điểm khác cho rằng chúng đến châu Phi trên một chiếc tàu của Anh khởi hành từ Brazil.


Bọ jigger chính là thủ phạm của đại dịch (Ảnh ahadi)



Ông James Kakooza, Bộ trưởng Bộ Y tế Uganda, cho biết, loại bọ này có thể dễ dàng giết chết nạn nhân, đặc biệt là trẻ em và những người đang mang bệnh khác bằng cách hút máu. Những người đã bị nhiễm bệnh, đặc biệt là người già, không thể đi lại được hay làm bất cứ việc gì.

Đại dịch này có tên y học là tungiasis, do một loại ruồi cát cái đậu vào vết thương và truyền kí sinh trùng qua da. Đại dịch này thường xảy ra ở những vùng Mỹ Latinh, Caribe và vùng Sahara.

Ông James Kakooza cho biết hiện dịch bệnh đã lây lan ở 12 khu vực của Uganda. Những nơi này có điều kiện sinh hoạt không đảm bảo và kinh tế khó khăn. Khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất là Busoga, cách thủ đô Kampala của Uganda 150km về phía đông.

Bộ Y tế Uganda đã phổ biến cách xử lý với dịch bệnh là dùng xà phòng thuốc để tắm, bôi xăng và dầu hỏa vào những vùng jigger tấn công để tiêu diệt chúng; đi ủng và sử dụng thuốc trừ sâu trong nhà giúp ngăn ngừa dịch bệnh. Một số người ở những vùng xa xôi, như Dakaba Kaala, thì cho rằng họ bị yểm bùa và chấp nhận cái chết thay vì tìm cách lấy bọ ra khỏi người.


Đại dịch khiến cho cơ thể người bệnh bị mục rữa (Ảnh: AP)



Một người đàn ông 60 tuổi cho biết, trong vòng 3 năm, ông đã mất đi 2 người con vì bọ jigger. Còn ông Simon Wanjala, một quan chức Bộ Y tế ở miền đông Uganda, cho biết: "Có thể tìm thấy những nhóm mộ của cả gia đình bị chết do côn trùng jigger".

Chính phủ Uganda hiện đã chi 1 triệu đô la Mỹ để ngăn chặn đại dịch. Việc điều trị bao gồm gắp bọ ra và dùng thuốc đặc trị.

Bộ trưởng Kakooza khẳng định: "Đây là một bệnh dịch mà chúng ta đang phải chống lại và tôi chắc chúng ta sẽ tiêu diệt được loài côn trùng jigger trong tương lai”.