Chiến công vang danh sử sách
Ngày 15/4/1966, Bộ Chỉ huy Miền thành lập đặc khu rừng Sác với mật
danh T10, sau đổi thành Đoàn 10, trung đoàn 10 với nhiệm vụ án ngữ cửa
biển, hướng dẫn nhân dân và xây dựng cơ sở, nắm tình hình địch.
Mặc dù gặp khó khăn, thiếu thốn trăm bề, địa hình hiểm trở, lương
thực, nước ngọt và vũ khí khan hiếm, phải chịu nhiều mất mát, hi sinh
(năm 1970, Đoàn 10 hi sinh gần hết) nhưng với tinh thần dũng cảm, vượt
khó, Đoàn 10 đã lập được rất nhiều chiến công. Bằng cách đánh đặc công: áp sát mục tiêu, đánh ngay trong lòng
địch, Đoàn 10 tạo nên những trận đánh làm “rung rinh Sài Gòn” như: trận
đánh kho bom Thành Tuy Hạ (đêm 11/11 và 13/12/1972) phá hủy hàng trăm
dãy nhà kho, hơn 100.000 tấn bom đạn.

Đặc biệt, trong trận đánh kho xăng Nhà Bè vào lúc 0h ngày 3/12/1973,
các chiến sĩ mũi 5 Đoàn 10 đã tiêu hủy 140 triệu lít xăng, 12 bồn
butagap, một tàu dầu 12.000 tấn và nhiều cơ sở vật chất khác của địch.
Năm 1971 - 1972, Đoàn phối hợp với bộ đội huyện và du kích xã đánh
địch trên sông Lòng Tàu - đường thủy huyết mạch vào Sài Gòn. Ngày 30/4,
trước khí thế rầm rộ tiến công giải phóng toàn miền Nam, đa số ngụy quân
đều tự vứt vũ khí để bỏ chạy. Tuy nhiên, đại đội 999 của địch ngoan cố
chống cự nhưng chúng đã vấp phải sự chiến đấu oanh liệt của trung đoàn
10.
Chuyện kể của người lính già
Gắn bó với chiến khu rừng Sác từ lúc mới 14 tuổi, ông Nguyễn Văn Tám -
nay là thuyết minh viên kỳ cựu của khu du lịch - hồi tưởng: Năm 1968,
Mỹ đem chất độc hóa học vào rải ở rừng làm chết động, thực vật. Lúc ấy,
cuộc sống nơi đây thật kinh khủng vì nước mặn quanh năm, nguồn lương
thực tiếp tế từ kho gạo miền Tây đã bị cắt đứt. Các chiến sĩ phải ăn lá
cây rừng để sống như: đọt chà là, đọt ráng, lá kìm, rau bui, dừa nước...
Ban đầu chưa biết lá nào lành lá nào độc, phải quan sát hươu nai ăn rồi
ăn theo.Vấn đề cấp bách nhất là nước uống. Nguồn nước hứng từ mưa và sương
không đủ dùng. Ban đầu, các chiến sĩ mạo hiểm ra khỏi rừng để lấy nước
ngọt, mỗi giọt nước thậm chí đổi bằng máu. Nhưng cái khó "ló" cái khôn,
các chiến sĩ đã nảy ra sáng kiến chưng cất nước ngọt từ nước mặn theo
kiểu nấu rượu.

Khổ cực nhất là 52 chiến sĩ nữ, phải ăn lá rừng, uống nước mặn,
không có nước tắm gội nên ai nấy hốc hác, tóc tai cứng đơ. May mà từ khi
cất được nước ngọt, có thể phân phối cho mỗi chị em ít nước để rửa mặt,
gội đầu.


Rừng Sác nổi tiếng là “rừng thiêng nước độc”, cọp hàng đàn, cá sấu
dày đặc. Chính vì thế, người chỉ huy ở đây phải hết sức thông thạo,
nhanh nhạy để có thể phán đoán chính xác từng tiếng động. Nghe tiếng
quẫy nước phải phân biệt được tiếng động của 4 chân hay 2 chân, quân ta
hay quân địch…
Địa hình của rừng cũng khá đặc biệt, có nơi bùn lầy đến ngang lưng
nhưng cũng có chỗ khô ráo. Các chiến sĩ ta phải di chuyển trên rễ cây,
tránh lội xuống bùn vì sẽ để lộ vết tích. Đoàn có 3 đại đội: một đội
biệt kích chuyên đi nắm tình hình dân, một đội “giữ nhà” và lo hậu cần,
còn một đội chuyên đi… trồng rừng. Phải trồng cây ở những lối mà quân ta
đã đi để xóa dấu vết. Cây lên tới gối là mừng rồi vì sau đó, lực lượng
ta có thể bò bên dưới mà không bị địch phát hiện.
“Tuy vậy, năm 1966, biệt kích Mỹ phát hiện căn cứ và kéo 3 cánh quân
đánh vào. Nhưng đợt đó, nhờ thông thạo địa hình và có nhiều kinh nghiệm
chiến đấu trong rừng ngập mặn nên ta đã tiêu diệt gần hết 300 quân
địch”, ông Nguyễn Văn Tám tự hào.
Trong 10 năm chiến đấu trên chiến trường rừng Sác, quân giới của
Trung đoàn đã lấy được 3 tấn thuốc nổ, chế tạo nhiều loại vũ khí góp
công đánh chìm hàng trăm tàu chiến, phá hủy nhiều kho tàng lớn của địch
trên sông Lòng Tàu, cảng Rạch Dừa, Nhà Bè, Cát Lái, Thành Tuy Hạ…
Giờ đây, sau hơn 35 năm, những chiến sĩ Đoàn 10 năm xưa nay đều “lên
lão” nhưng cứ mỗi dịp 30/4, họ lại tập hợp nhau thăm chiến trường xưa,
ôn lại kỷ niệm thời tuổi trẻ anh hùng. Ông Tám trầm ngâm: “Mấy năm trước
được 140 người, năm ngoái chỉ còn 120 người. Năm nay không biết ai còn,
ai mất”.
Sau 35 năm giải phóng, Cần Giờ đang từng ngày thay da đổi thịt với hệ
thống giao thông, các công trình điện, nước đã và đang được xây dựng
cùng hệ sinh thái rừng ngập mặn được tái tạo đã xanh trở lại.
Con đường Rừng Sác trải dài từ phà Bình Khánh tới ngã ba 30/4, vừa
hoàn thành giai đoạn I với 3 làn xe trải nhựa phẳng lì, hứa hẹn sẽ đem
lại sức sống mới trên quê hương cách mạng.