Hiện tượng sinh vật lạ xuất hiện ở khu vực đầm Rưng thuộc 4 xã Tứ Trưng, Ngũ Kiên, Tam Phúc, Phú Đa thuộc huyện Vĩnh Tường (Vĩnh Phúc), được coi là một sinh vật “độc”, làm các loài cá chết hàng loạt. Trên thực tế, loài sinh vật này cũng có sức tàn phá như ốc bươu vàng đối với cây lúa, hoa màu.

Sinh vật lạ gây chết cá tại đầm Rưng. Ảnh internet

Mới đây, các nhà khoa học của Trung tâm Nghiên cứu quan trắc và cảnh báo môi trường Việt Nam, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 đã vào cuộc để điều tra về sinh vật lạ. Theo đó, các nhà khoa học đã xác định được sinh vật lạ chính là một loại “bryozoan” nước ngọt, có tên khoa học là “pectinatella magnifica” - một loại bọt biển nước ngọt mà sau khi vớt lên, những thợ đánh cá ở đầm Rưng gọi nôm na theo cảm tính là… rong rêu. Theo TS Lê Thanh Lựu-Viện trưởng Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn): Bryozoan gồm có 2 loại là sống ở môi trường nước mặn và nước ngọt, tuy nhiên chiếm đa số là ở nước mặn (gồm hàng nghìn loài). Còn các loại bryozoan nước ngọt chỉ có ít và đã từng được phát hiện ở các nước như Canada, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc… Nhưng đây là lần đầu tiên xuất hiện ở Việt Nam.

Hiện nay, điều mà nhiều người thắc mắc là cơ chế nào mà loài sinh vật lạ trên lại có thể “lạc” vào tận đầm Rưng của tỉnh Vĩnh Phúc? Theo quan điểm của các nhà khoa học, sự xuất hiện sinh vật lạ kể trên chỉ có thể theo hai con đường: Một là thông qua nguồn nước, hai là thông qua việc nhập các giống thủy sản từ nước ngoài về và trong thủy sản có lẫn loài sinh vật lạ. Tuy nhiên, từ trước đến nay, đầm Rưng hoàn toàn chỉ nuôi các loại thủy sản truyền thống chứ không hề nhập các loại cá “ngoại” về. Do đó, khả năng sinh vật lạ lây qua cá giống có thể loại bỏ.

Qua quan sát, sinh vật lạ trông giống một loài rong rêu, có đường kính khoảng từ 1 đến 30cm, nhầy, có mùi khẳn và kết lại thành khối. Chúng xuất hiện dày đặc dưới đầm Rưng. Mỗi khi cá lao vào các khối sinh vật lạ thì chết dần. Theo các nhà khoa học, cơ chế làm cho cá chết có thể là do các sinh vật lạ bám vào mang làm cá không hô hấp được. Không chỉ làm cá chết hàng loạt, chúng còn làm người nhúng phải bị ngứa da tay, lở loét.

Hiện các chuyên gia của Trung tâm Nghiên cứu quan trắc và cảnh báo môi trường Việt Nam vẫn đang tiến hành nghiên cứu thêm về “sinh vật lạ”, đặc biệt là đi truy tìm nguyên nhân làm lây lan chúng vào đầm Rưng. Sau khi có kết luận đầy đủ của các nhà khoa học về sinh vật lạ thì mới có thể đưa ra phương án tiêu diệt, còn trước mắt vẫn chủ yếu là cô lập chúng, hạn chế sự lây lan.